Sayılarla Kanada Vize Reddi Oranları

Kanada’nın göçmenlik ve vize başvurularından sorumlu kuruluşu IRCC, her ne kadar sahip olduğu tüm verileri yayımlamasa da zaman zaman paylaştığı verilerden vize reddi oranlarının seviyesine dair bir fikir sahibi olmak mümkündür. IRCC tarafından açıklanan resmi verilere göre, 1 Ocak 2019 ile 31 Aralık 2022 tarihleri arasında dünya genelinde yapılan başvuruların %58’i onaylanmıştır. Bu rakam 2019 ile 2021 yılları arasında daha yüksek seyrederken, pandeminin damgasını vurduğu 2020 yılında %51’e kadar düşmüştür.

Rakamlara Türkiye açısından bakıldığında, 2019 yılında yapılan toplam 3333 öğrenci vizesi başvurusunun %73’üne denk gelen 2.429 adedi onaylanmışken, 904 başvuru reddedilmiştir. Pandemi nedeniyle 2020’de toplam başvuru adedi 2.026’ya düşmüştür. Bu başvurulardan 1.338’i onaylanmışken 688 tanesi reddedilmiştir. Bu da onaylanma oranının %66’ya düştüğü anlamına gelmektedir. Pandeminin etkilerinin geçmesiyle 2021’de toplam başvuru adedi 6.003’e yükselmiştir. Ancak 2021 yılında Türkiye’de ekonomik durumun bozulmasına paralel olarak başarılı başvuru oranı %47’ye kadar düşmüştür. Anılan yılda, başvuruların 2.849’u onaylanmışken, tam 3.154 tanesi reddedilmiştir.

Bu rakamlar analiz edildiğinde, Kanada’nın Türkiye’ye yaklaşımında açık bir kötüleşme olduğu görülmektedir. Bunun muhtemel nedenleri arasında ülkemizde 2021 yılıyla doruğa çıkan ekonomik kötüleşmenin yanı sıra, Kanada’dan resmi biçimde vize alarak gidenlerin artan biçimde vize kurallarını ihlal etmesi sayılabilir. Ayrıca, Meksika-ABD hattı üzerinden Kanada’ya kaçak yollarla geçen Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının da Türkiye’ye dönük algının bozulmasında ciddi bir rol oynadığı görmezden gelinemez.

En Yaygın Vize Reddinin Nedenleri

Bir Kanada vize başvurusunun reddi halinde, başvuran kişiye bir yanıt mektubu (correspondence letter) gönderilir. Kanada vize mevzuatı gereğince, başvuruyu reddeden vize görevlisinin başvuruyu neden reddettiğine dair bir veya daha fazla gerekçe göstermesi gerekir. Bu yanıt mektupları üzerinden yapılan istatistiki çalışmalara göre, vize görevlilerinin vize reddi için en çok kullandıkları gerekçe (%70’ler düzeyinde) başvuru sahibinin beyan ettiği seyahat süresi sonunda Kanada’yı terk edeceğine ikna olunmamasıdır. Bunu, başvuran kişinin ülkesine bağlarının yeterince güçlü olmaması, kişinin seyahati finanse edecek ekonomik gücünün olmaması ve kişinin ülkesindeki sınırlı istihdam olanakları gerekçeleri izlemektedir.

Her ne kadar yanıt mektubunda bu gerekçeler bildirilse de reel düzlemden bakıldığında bazı somut gerçeklikler vize reddinin temel gerekçelerini teşkil etmektedir. Bunlardan birincisi ve en önemlisi, kişinin ispatlanabilir mali gücüdür. Burada banka hesap bakiyesi kadar, hesap hareketleri de son derece önemlidir. Kişilerden 6 aylık hesap hareketlerini gösteren ekstre istenir ve bu ekstreler kişinin mali gücünün tespiti için vize görevlilerince dikkatli biçimde incelenir. Toplam bakiye yüksek olsa dahi, hesap hareketlerindeki ani ve olağandışı yükselişler, kişinin vize başvurusunun reddiyle sonuçlanabilir. Böyle bir yükseliş olması durumunda, kişinin bunu açık biçimde beyan etmesine ihtiyaç vardır.

Banka hesabındaki nakit ve nakit benzerleri (altın hesabı, hisse senedi portföyü, kripto para portföyü gibi) dışındaki maddi varlıklar, değerlendirme açısından ikincil öneme sahiptir. Tapu, araba ruhsatı, fiziki altın, gümüş vb. emtialar gibi maddi varlıklar, kişinin genel profilini destekleyici bir özelliğe sahip olmakla beraber, kişinin Kanada’da geçireceği süre boyunca kendini finanse etmesine yardımcı olmayacaklarından, tek başına kişinin vize alması sonucunu doğurmaz.

En önemli vize reddi sebeplerinden ikincisi, kişinin beyanları ile sunulan evraklar arasındaki uyuşmazlıklar veya beyanları destekleyecek evrakların başvuruya eklenmemiş olmasıdır. Örneğin, Kanada’ya turistik ziyareti için 3.000 CAD harcama yapacağını beyan eden bir kişinin sunduğu evraklarda banka hesabında sadece 20.000 TL (yaklaşık 900 CAD) olması, büyük ihtimalle o vize başvurusunun reddiyle sonuçlanacaktır. Veya halen bir işte çalıştığını beyan eden bir kişinin SGK hizmet dökümünün onu aktif bir çalışan olarak göstermemesi, vize görevlilerince şüpheyle karşılanacak ve kişinin vize başvurusunu oldukça zayıflatacaktır. Bunun dışında gerekli belgelerin İngilizce veya Fransızca yerine Türkçe yüklenmesi de kişinin başvurusunu büyük bir riske atacak ve büyük olasılıkla bir vize reddine sebebiyet verecektir. Ayrıca, adli sicil kaydı veya izin belgesi gibi önemli belgelerin de başvuruda yer alması şarttır.

Vize retleri açısından önemli bir başka husus da seyahat geçmişidir. Daha önce hiç Türkiye dışına çıkmamış veya yalnızca Kıbrıs, Gürcistan, Sırbistan gibi vize gerektirmeyen ülkelere gitmiş bir kişinin vize başvurusunun reddedilme olasılığı yüksektir. Bu noktada, özellikle turistik vize başvuruları için şu hususa dikkat etmek gerekir. Türkiye ile Kanada arasında yaklaşık 10.000 kilometrelik bir mesafe vardır ve başta uçak biletleri olmak üzere Kanada’ya seyahat son derece masraflı bir süreçtir. Yanı başında Yunanistan, İtalya, Fransa gibi dünyanın en büyük turistik destinasyonları bulunan bir Türk vatandaşının bu ülkeleri hiç görmeden örneğin Niagara şelalelerini görmek istediğini beyan etmesine, Kanada vize görevlileri tarafından şüpheyle yaklaşılmaktadır. Ayrıca seyahat geçmişi, başvuruda bulunanın daha önce resmi olarak yabancı bir ülkeye gidip kurallara uygun biçimde ülkesine döndüğünün de bir ispatı olduğundan vize başvuruları açısından son derece önemli bir kriterdir.

IRCC tarafından resmen beyan edilmese de vize görevlileri tarafından dikkate alınan başka bazı kriterler de vardır. Örneğin aynı özelliklere sahip bir kadınla bir erkeğin başvurularının onaylanma ihtimalleri kıyaslandığında, bir kadının şansının daha yüksek olduğu görülür. Aynı durum, gençler ve orta ve ileri yaşlılar kıyaslandığında da ortaya çıkar. Aynı finansal güce, seyahat geçmişine ve benzer profile sahip 25 ve 55 yaşındaki iki aday arasında, 55 yaşındaki adayın vize alma ihtimali daha yüksektir. Bunun sebebi de IRCC’nin elinde bulunan istatistiklerdir. Bu istatistikler, vize kurallarına uymayanların çoğunluğunun erkek ve 18-30 yaş arasında olduğunu göstermektedir. Bu demografik grup, iltica başvurularında da başı çekmektedir. Bu nedenle her ne kadar yasal ve adil olmasa da erkeklerin ve gençlerin başvurularının daha dikkatli bir biçimde incelendiğini ve bu demografik grupta vize reddi oranlarının daha yüksek olduğunu ifade etmek gerekir.

Yine resmi ifadelerde yer almasa da vize başvuru pratiğinin gösterdiği başka bir sonuç da bekar veya tüm ailesi ile birlikte başvuran adaylarda vize reddi oranlarının daha yüksek olmasıdır. Burada devreye vize değerlendirme sürecinin temel kriteri olan anavatanla bağlar kriteri girer. Hakkaniyetli olmasa da vize başvurusu yapan bekar adayların ülkelerine bağının daha zayıf olduğu ve vize kurallarını ihlal etme olasılığının daha yüksek olacağı varsayılır. Aynı tehlike, örneğin eşi ve çocuğu ile beraber maaile başvuran bir aday için de söz konusudur. Özellikle ailenin seyahat geçmişi sınırlıysa bu ailenin vize başvurularında beyan ettikleri amacın doğruluğu hakkında bir şüphe doğar ve vize başvurusunun reddedilme ihtimali yükselir.

Kanada Vize Reddini Azaltmak İçin İpuçları

Yazımızın şu ana kadarki bölümünde, olası vize reddi sebeplerinden bahsedilmişti. Bu final bölümünde ise vize reddi ihtimalini azaltmak için neler yapılabileceğinden bahsedeceğiz.

Öncelikle, kişinin vize başvuru ekranında yer alan tüm soruları doğru yanıtlaması ve başvuru formunu dikkatli ve özenli bir biçimde doldurması şarttır. Buralarda yapılacak pasaport numarasının yanlış girilmesi basit bir maddi hatanın vize reddi ile sonuçlanabileceği unutulmamalıdır. Bunun için sorulara verilen yanıtların ve formların bitirildikten sonra başvuru sunulmadan tekrar kontrolünde yarar vardır.

Maddi belgeler sunulurken, altı aylık ilgili bankanın imzasını ve kaşesini taşıyan hesap ekstrelerinin sunulmasında yarar vardır. Bunun dışında bazı bankalarca sunulan varlık raporları da vize başvurularında kullanılabilir. Burada akıllardan çıkarılmaması gereken iki önemli husus vardır. Birincisi, altın, mülk, araba satışı gibi sebeplerle hesap bakiyesinde yaşanan ani artışların vize görevlilerinin dikkatini çekeceğidir. Böyle bir durumda olan bir başvuranın örneğin arabasının noter satış evrakını veya kuyumcudan aldığı altın bozdurma faturasını başvurusuna eklemesi ve niyet mektubunda bu husustan açık biçimde bahsetmesi gerekir. İkincisi ise göçmenlik harici vize başvurularında kişilerin detaylı varlık geçmişi sorulmadığından, örneğin kredi borcu olan bir turist vizesi başvuru sahibinin endişelenmesini gerektirecek bir durum yoktur. Bu kişi, 700.000 TL bakiyesi, 1.000.000 TL borcu olsa dahi yalnızca bakiyesinin evraklarını başvurusuna eklemeli, ciddi bir borcu olduğunu gösterir belgeleri ise başvurusuna koymamalıdır.

Kişinin seyahat planının net olması da vize başvurusunun olumlu sonuçlanma ihtimalini artıran bir faktördür. Örneğin Toronto’da 5 gün geçireceğini bildiren bir kişi, bu 5 gün içinde neler yapacağını, nerede kalacağını ve ne kadar para harcamayı planladığını seyahat amacı (purpose of travel) bölümünde açık biçimde anlatmalıdır. Bu yönlü bir hazırlık, kişinin beyanında samimi olduğunu gösterir güçlü bir işarettir. Bunun yanında, kişinin Kanada’ya seyahatinin geçici nitelikte olduğunu kanıtlayan belgeler de (gidiş dönüş uçak bileti, döndükten sonraki bir tarihe ait bir doktor randevusu, döndükten sonraki tarihe ait bir etkinlik davetiyesi) de vize başvurusunun olumlu sonuçlanma ihtimalini önemli biçimde artırır. Unutulmamalıdır ki Kanada’yı ziyaret edecek bir kişi normalde Kanada ekonomisine katkı sağlayacak olsa da bu seyahatin geçici süreli olmama ihtimali, vize başvurularının reddine sebep olabilmektedir. Dolayısıyla, seyahatin geçiciliğini destekleyecek her türlü belge vize başvurusunda yerini almalıdır.

Bir önceki bölümde, seyahat geçmişinin vize başvuruları açısından öneminden bahsedilmişti. Kanada vize başvuru açısından Avrupa Birliği (Schengen zone) ve özellikle de ABD vizesi sahibi olmanın önemi son derece büyüktür. Burada basit bir mantık işlemektedir: Kanada Hükümeti, bu ülkelere geçerli vizesi olan bir Türk vatandaşının yerleşmek için Kanada’yı seçme ihtimalinin düşük olduğu kanaatindedir ki bu da son derece makul bir çıkarımdır. Nihayetinde, milyonlarca Türkün yaşadığı Avrupa ve dünyanın en zengin ülkesi ABD, vize kurallarını ihlal etme ihtimali olan bir Türk vatandaşı için Kanada’dan daha öncelikli seçenekler olacaktır. Ayrıca, bu ülkelerden geçmişte vize almış ve Türkiye’ye dönmüş bir kişinin bir bağlamda rüştünü ispat ettiği düşünülür. Bu kişi, gelişmiş bir ülkeden vatanına dönmüş ve herhangi bir vize kuralını ihlal etmemiş olduğundan, Kanada hükümetinin gözünde daha güvenilir bir kişi haline gelmektedir.

Son tahlilde, vize başvurusunu bir iş görüşmesi veya dava gibi değerlendirmek kişinin yapması gerekenleri anlaması açısından son derece yararlı bir benzetme olacaktır. Kişi, beyanlarını destekleyecek ve kendisi ile ilgili olumlu değerlendirilebilecek her türlü hususu başvuru dosyasına eklemeli, kendisi ile ilgili zayıflıkları ise kuralların izin verdiği ölçüde başvurusundan uzak tutmalıdır. Ayrıca, aynı bir mahkeme davasında olduğu gibi başvuru ekranı ve formlarda beyan ettiği her şeyi mümkün olduğunca belgelemeli ve seyahat amacını net biçimde ortaya koymalıdır. Son olarak, ek belgeler (client section) bölümüne eklenecek belgeleri kısa biçimde anlatan bir açıklama mektubu da yararlı olacaktır. Bu mektupta, kişi eklediği belgelerin neler olduğunu, bunların neye işaret ettiğini ve neden eklediğini açıklarsa bu değerlendirmeyi yapacak vize görevlisi açısından da bir kolaylık teşkil edecek ve bu da başvurunuzun daha doğru biçimde anlaşılmasına katkı sağlayacaktır.

Sık Sorulan Sorular

1. Kanada vize başvurularında en sık karşılaşılan ret sebebi nedir?

   Cevap: En yaygın ret sebebi, başvuranın seyahat süresi sonunda Kanada’dan ayrılacağına dair ikna edici kanıt sunamamasıdır. Bu durum, ülkesine bağlılık, mali güç ve istihdam olanakları gibi faktörlerin yetersizliğinden kaynaklanır.

2. Banka hesap bakiyesi neden vize değerlendirmesinde bu kadar önemli?

   Cevap: Başvuranın mali gücünü kanıtlamak için banka hesap bakiyesi ve son 6 aylık hesap hareketleri incelenir. Ani ve olağandışı bakiye artışları şüphe uyandırır ve ret sebebi olabilir.

3. Vize başvurusunda evrakların hangi dilde sunulması gerekmektedir?

   Cevap: Evraklar, İngilizce veya Fransızca olarak sunulmalıdır. Türkçe belgeler kullanılması, başvurunun reddedilme riskini artırır.

4. Başvuru formundaki hatalar vize reddine nasıl yol açar?

   Cevap: Küçük hatalar (örneğin, pasaport numarası hatası) başvurunun dikkatsizce doldurulduğu izlenimini verir ve bu durum, vize görevlilerinin şüphelenmesine neden olur.

5. Belgelerle beyanlar arasındaki uyuşmazlık neden sorun yaratır?

   Cevap: Evraklarla beyanlar arasında tutarsızlık, başvuranın verdiği bilgilerin doğruluğundan şüphe duyulmasına ve dolayısıyla vize reddine yol açar.

6. Seyahat geçmişi vize başvurularında ne kadar önemlidir?

   Cevap: Daha önce yurt dışına seyahat etmiş olmak, başvuranın ülkesine dönme niyetini ve vize kurallarına uyumunu gösterir; bu da olumlu bir değerlendirme sağlar.

7. Pandemi döneminde vize onay oranları nasıl etkilenmiştir?

   Cevap: 2020’de pandemi etkisiyle onay oranları %51’e kadar düşerken, pandemi öncesi ve sonrasında oranlarda değişiklik gözlemlenmiştir.

8. Türkiye’deki ekonomik durum Kanada vize başvurularını nasıl etkiler?

   Cevap: Ekonomik kötüleşme, başvuranın mali profilini zayıflatır ve vize ret riskini artırır; bu durum, özellikle 2021’de gözlemlenen düşüşlerle kendini göstermiştir.

9. Aile ile başvuran adaylarda ret olasılığı neden daha yüksek olabilir?

   Cevap: Aile başvurularında tüm bireylerin seyahat geçmişi ve dönüş garantisi yeterince güçlü değilse, ülkeye bağlılık zayıf algılanabilir ve ret şansı artar.

10. Maddi belgeleri sunarken nelere dikkat edilmelidir?

    Cevap: Altı aylık, imzalı ve kaşeli hesap ekstreleri sunulmalı; ani bakiye artışlarının sebepleri açıkça belgelenmeli ve ek kanıtlarla desteklenmelidir.

11. Kredi borcu olan başvuru sahipleri neden ek belge sunmamalıdır?

    Cevap: Borç bilgileri başvuru dosyasına dahil edilmemeli; sadece mevcut bakiye ve düzenli hesap hareketlerini gösteren belgeler sunulması tercih edilir.

12. Vize başvurusunda niyet mektubunun rolü nedir?

    Cevap: Niyet mektubu, seyahat amacını, planlanan aktiviteleri ve ek belgelerin neyi desteklediğini açıklayarak başvurunun güvenilirliğini artırır.

13. Kaçak yollarla Kanada’ya geçişlerin etkisi nedir?

    Cevap: Bu tür girişimler, Türkiye’ye yönelik genel algıyı olumsuz etkileyerek vize başvurularında daha dikkatli ve şüpheci değerlendirmelere yol açabilir.

14. Belgelerdeki ani bakiye artışları nasıl yorumlanır?

    Cevap: Ani artışlar, beklenmedik para girişlerinin kaynağının belirsiz olması nedeniyle vize görevlileri tarafından risk unsuru olarak değerlendirilir.

15. Seyahat planının detaylandırılması neden önemlidir?

    Cevap: Net bir seyahat planı; konaklama, gezi aktiviteleri ve bütçe bilgilerini içermesi, başvuranın seyahatinin geçici olduğunu kanıtlar.

16. Kanada vize başvurusunda yaş faktörü nasıl etkili oluyor?

    Cevap: İstatistikler, 55 yaşındaki başvuru sahiplerinin, gençlere kıyasla daha düşük ret alma olasılığına sahip olduğunu göstermektedir.

17. Erkek başvuru sahiplerinin daha yüksek ret oranlarına sahip olmasının nedeni nedir?

    Cevap: Mevcut verilere göre, erkeklerin ve gençlerin vize kurallarını ihlal etme riskinin daha yüksek olduğu gözlemlenmektedir.

18. Başvuruda sunulan iş ve SGK evrakları neden kritiktir?

    Cevap: Aktif çalışma durumunu gösteren belgeler, başvuranın ülkesine bağlı olduğunu ve dönüş niyetini pekiştirir; eksik veya hatalı evraklar ret sebebidir.

19. IRCC’nin açıkladığı onay oranları neyi göstermektedir?

    Cevap: IRCC verileri, dünya genelinde başvuruların yaklaşık %58’inin onaylandığını, ancak Türkiye için ekonomik ve seyahat geçmişine bağlı olarak oranların değişkenlik gösterdiğini ortaya koyar.

20. Kanada vize reddini önlemek için başvuru öncesinde hangi adımlar atılmalıdır?

    Cevap: Başvuru formunu dikkatlice doldurmak, belgelerin eksiksiz ve doğru olduğundan emin olmak, seyahat planını detaylandırmak ve ani finansal değişiklikleri açıklığa kavuşturmak önemlidir.